نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه فرهنگیان ، ایران ، شیراز

10.22054/msil.2025.84241.1173

چکیده

در طول تاریخ بشر، رنگ‌ها اهمیت و تأثیر مهمی بر زندگی انسان‌ها داشته‌اند ، توجه به رنگ های گوناگون در طبیعت از سفارشات قرآن کریم و نشانه قدرت الهی است که در چندین آیه صریحا به آنها اشاره شده، هرچند هر رنگی در فرهنگ‌های مختلف، معنای خاص و متفاوت و کاربردهای مختلفی دارند. به‌هرحال در علوم گوناگون بخصوص در ادبیات عرفانی جلوه‌ای ویژه‌ای یافته‌اند، زیرا سالکان راه حق در سیر و سلوک معنوی خود، مراحلی را می گذرانند که در هر مرحله نور و رنگ خاصی را مشاهده می کنند که نشانگر احوال درونی آنهاست و هر تغییر در حالات معنوی آنها در قالب رنگی خاص آشکار می شود.به همین دلیل عرفای بزرگی چون نجم‌الدین کبری، علاءالدین سمنانی، مولوی و... از جمله کسانی بودند که در این زمینه صاحب‌نظر بوده و تأمّلات دقیقی در باره رنگ‌ها داشته‌اند .این بزرگان از طریق بیان رنگ‌ها و تعمیم معانی آنها، مراحل سیروسلوک و حتی کشف و شهودهای معنوی خود را به‌صورت نمادین و با زبانی ادبی و فاخر برای صاحب‌نظران و مریدان خود بیان کرده‌اند و آثار ارزشمندی در این زمینه نگاشته‌اند که از گنجینه‌های درخشان ادبیات عرفانی است. یکی از شاخص‌ترین نمودهای رنگ، بخصوص رنگ سرخ در تصویرسازی از جهان ماوراء و حالات درونی، در اندیشه و آثار شیخ روزبهان بقلی است که ما در این مقاله با روش تحلیلی - توصیفی و ابزار کتابخانه‌ای به بررسی و تحلیل آثار او با محوریت کتاب «کشف‌الاسرار و مکاشفات الانوار» در این زمینه می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات