نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.22054/msil.2024.67432.1041

چکیده

ابن‌عربی بر تصوف اسلامی تأثیری کم‌مانند داشت. تلاش‌‌های وی برای تدوین مبانی عرفان نظری، تأثیری ماندگار بر عرفان اسلامی و ایرانی نهاد و صوفیان متعددی دنباله کار او را گرفتند. مانند ملاصدرا، فخرالدین عراقی، سیدحیدرآملی و دیگران. تاکنون درباره تأثیر اندیشه‌های ابن‌عربی بر تعدادی از صوفیان ایرانی پژوهش‌هایی صورت گرفته اما توجه لازم به تأثیر او بر افکار و آثار شاه نعمت‌الله ولی نشده است. در پژوهش حاضر که به شیوه‌ مطالعه بنیادی و بر اساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده است، تلاش بر این است که بازتاب اندیشه‌های وی در قصاید شاه نعمت‌الله تبیین گردد. پس از مطالعه‌ کلیه‌ قصاید شاه نعمت‌الله و تطبیق مضامین آن‌ها با اندیشه‌ها و افکار ابن‌عربی که در خلال آثار خود، پیروانش و پژوهشگران معاصر بازتاب یافته است، محققین به این نتیجه رسیدند که ابن‌عربی بر افکار و اندیشه‌های شاه نعمت‌الله ولی به عنوان سرسلسله‌ی عرفان شیعی اثر گذارده است که انتقال آن‌ها توسط پیروان شاه نعمت‌الله ولی به شبه قاره و ترکستان صورت گرفته است. افزون بر آن، تلاش امثال شاه نعمت‌الله ولی، زمینه‌ بالش اندیشه‌های ابن‌عربی در جهان تشیع و حتی تسنن را مهیا ساخته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات