نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
2 گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام، ایران.
چکیده
کارل گوستاو یونگ روانکاو برجستۀ سوئیسی و بنیانگذار نظریۀ ناخودآگاه جمعی و نقد کهن‌الگویی در آثار خویش که مبتنی بر تحقیقات گسترده در اساطیر، آیین‌ها و ادبیات اقوام و ملل بدوی و کهن است، کهن‌الگوها و سمبول‌های فراوانی را معرفی و تحلیل می‌کند که به عقیدۀ او همگی بازتابنده و فرافکنندۀ روان و ناخودآگاه جمعی نوع بشر در تاریخ تکامل خود است. طبیعی است که ردپای این کهن‌الگوها در بسیاری از باورهای عرفانی، مذهبی و غیرمذهبی ملل گوناگون -از جملۀ عرفان اسلامی- تا امروز نیز دیده می‌شود. در این پژوهش که برگرفته از پایان‌نامه‌ای با موضوع سمبول‌شناسی حکایتهای تذکرةالاولیاء برمبنای آرای یونگ است با روش تحلیلی- تطبیقی به بررسی و تحلیل کهن الگوی جاندارپنداری یا مانا در آثار یونگ و جست‌وجوی شواهد آن در کتاب تذکرةالاولیاء عطار پرداخته‌ایم. در این پژوهش کهن‌الگوی مانا و عقیدۀ جاندارپنداری در حیوانات، گیاهان و برخی عناصر طبیعی و اشیاء بی‌جان در نظریات یونگ و حکایات تذکرةالاولیاء بررسی شد. نتیجۀ تحقیق بیانگر وجود این کهن‌الگو در متن عرفانی اشاره شده و تطابق شواهد آن با تفاسیر یونگ است.
کلیدواژه‌ها
)