متون نظم و نثر عرفانی
طاهره رحیمی؛ محمدرضا تقیه؛ هاشم کاکایی
چکیده
سه مفهوم توکل وصدق ویقین از مفاهیم کلیدی ودایر در تعالیم دینی هستند که در قرآن وسنت هم بسیار به آنها پرداخته شده است که به تبع آنها در برخی از علوم اسلامی درباره آنها سخن به میان آورده شده است ازجمله در عرفان عملی درقالب مقامات ومنازل سلوک به آنها اهتمام ورزیده شده است در این مقاله دیدگاههای عارف بزرگ ونامی تصوف خواجه عبدالله انصاری ...
بیشتر
سه مفهوم توکل وصدق ویقین از مفاهیم کلیدی ودایر در تعالیم دینی هستند که در قرآن وسنت هم بسیار به آنها پرداخته شده است که به تبع آنها در برخی از علوم اسلامی درباره آنها سخن به میان آورده شده است ازجمله در عرفان عملی درقالب مقامات ومنازل سلوک به آنها اهتمام ورزیده شده است در این مقاله دیدگاههای عارف بزرگ ونامی تصوف خواجه عبدالله انصاری دراین با ب در کتاب مهم منازل السائرین مورد توجه واقع شده است که هر کدام از مقامات را در درجاتی مورد تحقیق قرار داده است واین نظریات با اقوال منصور بن اردشیر عبادی مروزی واعظ وعارف قرون پنجم وششم هجری در این باره سنجیده شده وبه تحلیل مستندهرکدام ازتوکل وصدق ویقین ودرجات ومصادیق آنها از دید این دوعارف پرداخته شده است وسعی شده است که نظریات این دو تحلیل وتطبیق لغوی وتفسیری شده ومورد نقد وبررسی قرار گیرد. کلمات کلیدی: خواجه عبدالله انصاری، عبادی مروزی، توکل، صدق، یقین،
متون نظم و نثر عرفانی
محمد شیروانی
چکیده
چکیده:حکیم ابوالقاسم فردوسی وحکیم نظامی گنجوی از مثنوی سرایانی که با دانش درست به مبانی معرفت دینی و حکمی ، چه در حوزه نظر و چه در حوزه عمل، با زبان منظوم به شیوایی و هنرمندی و تدقیق، اشعار بلندی را سروده اند؛ اشعاری که گاه در نهایت ایهام و ابهام تنها نصیب تیزبینان حکمت می شود و اشعاری که به صراحت و شفافیت از جهان بینی توحیدی حکایت دارد. ...
بیشتر
چکیده:حکیم ابوالقاسم فردوسی وحکیم نظامی گنجوی از مثنوی سرایانی که با دانش درست به مبانی معرفت دینی و حکمی ، چه در حوزه نظر و چه در حوزه عمل، با زبان منظوم به شیوایی و هنرمندی و تدقیق، اشعار بلندی را سروده اند؛ اشعاری که گاه در نهایت ایهام و ابهام تنها نصیب تیزبینان حکمت می شود و اشعاری که به صراحت و شفافیت از جهان بینی توحیدی حکایت دارد. هر دو حکیم اگرچه در خصوص یگانه انگاری هستی ابیات بی شماری از خود بجای نگذاشتند اما درعین اختصار، به مداقه ی عقلی و شهودی در خصوص حاق هستی، قرائتی مونیسمی(یگانه انگارنه)نه لزما پانته ایسمی(همه خدا انگاری) از گیتی را به منصه ظهور رسانده اند. از آنجایی که تقدم زمانی حکیم فردوسی برحکیم نظامی وآشنایی و تاثیر پذیری نظامی با حکیم فردوسی ، انکار ناپذیر است، سزاست که تعالی و تساوی و تنازل نظریات حکمی حکیم فردوسی در مقایسه با حکیم نظامی بدرستی تحلیل شود. بایسته است نحوه بیان دو حکیم در حوزه وحدت وجود که هویتی گوناگون دارد، مورد جرح و تعدیل قرار گیرد تا نقاط قوت و ضعف هریک آشکار گردد.در این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی تطبیقی با ابزار کتابخانه ی تبلور و چیستی نظریه وحدت وجود به تحقیق می انجامد.
متون نظم و نثر عرفانی
وحید مبارک
چکیده
با توجه به اینکه، عطار شاعری پُرکار است و رباعیها، مثنویها، غزلها و قصیدههای زیادی دارد، گمان میرود که متن تذکره-الاولیا که گزینش و گزارش احوال اولیا وصوفیان است، متاثر از همین وجه و رویکرد شاعرانگی وی و مشحون از ابیات و شواهد فارسی و عربی باشد، در ضمن مخاطب خانقاهی و عامی وی نیز درآمیختگی نثر و نظم را میطلبیده است امّا؛ چنین ...
بیشتر
با توجه به اینکه، عطار شاعری پُرکار است و رباعیها، مثنویها، غزلها و قصیدههای زیادی دارد، گمان میرود که متن تذکره-الاولیا که گزینش و گزارش احوال اولیا وصوفیان است، متاثر از همین وجه و رویکرد شاعرانگی وی و مشحون از ابیات و شواهد فارسی و عربی باشد، در ضمن مخاطب خانقاهی و عامی وی نیز درآمیختگی نثر و نظم را میطلبیده است امّا؛ چنین نیست و مستندات و شواهد شعری عربی و فارسی در آن اندک است. بررسی توصیفی- تحلیلی این ابیات که بیشتر عربی هستند، نشان میدهدکه انتخاب و سرودن این تعداد اندک نیز در انسجام معنایی و منطقی با مقدمه و متناند و، بیانگر قدرت شاعری و اندیشه-های عارفانۀ عطارهستند. امید و دلبستگی به حق و دلخوشی به بندگی او، دوستی خاندان پیامبر، گله و شکایت از روزگار و ویرانگری او، نابودی وفا و دوستی و رواج دشمنی در میان مردم، مرگ و بازگشت بسوی خدا، خوارکنندگی هوا و هوس، سفارش به رعایت ادب و ادب شاگردی، ارجنهادن به صحبت و یاری مردان خدا، پذیرش آزمونهای راه معرفت وخداشناسی، دل نبستن به دنیا و سپاسگزاری از نعمتهای خداوند، دوستداشتن دعا و ترک خواهشهای مادی از خداوند اندیشههایی مطرح شده در این ابیات هستند که با گرایش کلی بیان شده در مقدمه و متن تذکرهالاولیای عطار همسویی دارند و با تکرار معنایی، انسجام منطقی متن را نشان میدهند.