نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار معلم ودانش آموخته دکتری عرفان اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب قم، قم ایران
2 استاد دانشگاه ادیان و مذاهب قم، قم، ایران
چکیده
گفتمان معنویت‌گرایی نوین به مثابه ابزار نظام سرمایه‌داری و مکتب اصالت سود است. این گفتمان به عنوان محرک کالایی‌سازی و بازاری‌سازی معنویت و زندگی است. وجوه گوناگون زندگی انسان حتی باور به خدا در معنویت‌گرای به امری صرفا فردی و تجربه شخصی دست‌خوش تحول و مغلوب تحولات مدرنیته شده است. جنبش «نیوایج» (عصرجدید) از لحاظ خداشناسی چه اعتقادی دارد؟ نسبت خدای «نیوایج» با خدای عرفان اسلامی چیست؟ در این پژوهش با شیوه توصیفی-تحلیلی و با رویکرد انتقادی، خداشناسی و خداباوری این جنبش نوین معنوی با استناد به مبانی و اصول الهیاتی و سخنان سخن‌گویان آن از منظر عرفان اسلامی واکاوی شده است؛ ضمن تبیین، تحلیل و مقایسه پانته‌ایسم و وحدت شخصی وجود چنین نتیجه گیری شد که اولا خدا در این جنبش جایگاه محوری ومرکزی ندارد؛ «خدا مرده است» و «خدا بودن انسان» در مادی‌گرایی، موجب فروکاهشی شدن مفهوم خدا گردید. دوما خداشناسی انسان مدرن در جنبش «نیوایج» از تقلیل گرایی وپانته‌ایسم سر برآورد؛ و خدا به »انرژی مثبت« تقلیل یافت که در هستی وطبیعت حلول کرده است؛ انتزاعی ومصنوع ذهن انسان بودن خدا والوهیت انسان، انحراف و آسیب بارز خداشناسی این گفتمان معنوی است. سوما همه‌خدایی یا همه‌درخدایی با الحاد و مادی‌گرایی افراطی تفاوت دارد؛ اما انسان را به سر منزل مقصود نمی‌رساند و او را از رحیق مختوم و شرابا طهورا سیراب نمی‌کند؛ بلکه دغدغه‌ها و دل‌مشغولی‌های او را در سراب معنویت به قتل‌گاه می‌برد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)